#ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ #শ্রীজগনাথের
ନାଗାର୍ଜୁନ ବେଶ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏୈଶ୍ବର୍ଯ୍ଯ ଲୀଳାର ସ୍ମାରକୀ । ଦ୍ବାପର ଯୁଗରେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗୁରୁ ସନ୍ଦିପନୀଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କୁ ଗୁରୁଦକ୍ଷିଣା ସ୍ବରୂପ ତାଙ୍କର ମ୍ରୁତ ପଂଚପୁତ୍ରଙ୍କୁ ଯମପୁରରୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାପାଇଁ ପ୍ରତିଜ୍ଞାବଦ୍ଧ ହୋଇଥିଲେ। ଏଥିପାଇଁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଯମପୁରକୁ ଯାଇ ଯମରାଜାଙ୍କୁ ସନ୍ଦିପନୀଙ୍କ ପଂଚପୁତ୍ରଙ୍କର ପ୍ରାଣଭିକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ଯମପୁର ପରିଦର୍ଶନ ସମୟରେ ନିଜର ପ୍ରିୟ ସଖା ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କର ମ୍ରୁତ ପିତା ପଣ୍ଡୁଙ୍କୁ ଦେଖିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିଲେ । ଦୀର୍ଘ ଏକସ୍ତରୀ ବର୍ଷ ହେଲା ପଣ୍ଡୁ ଶରୀର ତ୍ଯାଗ କରିଥିଲେ ମଧ୍ଯ ସେ ବ୍ରହ୍ମ ଲୋକରେ ପହଞ୍ଚି ପାରି ନାହାଁନ୍ତି ବରଂ ଯମରାଜାଙ୍କ ରାଜସିଂହାସନ ତଳେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ ହୋଇ ରହିଛନ୍ତି । ଏହି ଦ୍ରୁଶ୍ଯ ଦେଖି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ପଣ୍ଡୁଙ୍କ ସଂପର୍କରେ ଯମରାଜାଙ୍କୁ ପଚାରିଥିଲେ । ଯମରାଜା ଉତ୍ତରରେ ପଣ୍ଡୁ ଜୀବିତାବସ୍ଥାରେ ମ୍ରୁଗୟା ସମୟରେ ଆଗ୍ନିକ ଋଷିଙ୍କୁ ( ମ୍ରୁଗ ରୂପରେ ରତିକ୍ରୀଡ଼ା କରୁଥିବା ସମୟରେ) ଜଂଗଲରେ ଶର ନିକ୍ଷେପ କରି ବଧ କରିଥିବାରୁ ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ଦୋଷରେ ଦୋଷୀ ବୋଲି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ କହିଥିଲେ ।ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ଦୋଷରେ ଦୋଷୀ ହୋଇଥିବାରୁ ଏବଂ ତା'ର ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ ପ୍ରତିକାର କରା ନହୋଇଥିବାରୁ ପଣ୍ଡୁ ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ପ୍ରାପ୍ତିରୁ ବଂଚିତ ହୋଇ ଅଛନ୍ତି । ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସନ୍ଦିପନୀଙ୍କର ପଂଚପୁତ୍ରଙ୍କର ଜୀବନ ପ୍ରଦାନ
ସହ ଦ୍ବାରକାକୁ ଫେରି ଜ୍ଯେଷ୍ଠ ଭ୍ରାତ ବଳରାମଙ୍କୁ ଯମପୁରରେ ଦେଖିଥିବା ସମସ୍ତ ଦ୍ରୁଶ୍ଯ ଓ ପଣ୍ଡୁ ରାଜାଙ୍କ ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା କଥା କହିଲେ। ଭାଇ ବଳରାମ ନାରଦଙ୍କୁ ଡକାଇ ଇନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସ୍ଥର ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କୁ ପଣ୍ଡୁଙ୍କ ସନ୍ଦେଶ ଦେବାକୁ ଏବଂ ଏହାର ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ୍ତ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ । କ୍ରୁଷ୍ନ ବଳରାମଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ନାରଦ ଇନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥ ଯାଇ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ କଥା ଜଣାଇଲେ। ପିତାଙ୍କ ଏତାଦୃଶ ଅବସ୍ଥା କଥା ଶୁଣି ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଦୁଃଖ ପ୍ରକାଶ କରିବା ସଂଗେ ସଂଗେ ନିଜକୁ ଧିକ୍କାର କଲେ।
କେଉଁ ପ୍ରାୟଶ୍ଚିତ ଦ୍ବାରା ପିତାଙ୍କର ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ପ୍ରାପ୍ତି ହେବ ତାର ପ୍ରତିକାର ପାଇଁ ନାରଦଙ୍କୁ ଉପାୟ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ କହିଲେ । ବ୍ରହ୍ମହତ୍ୟା ଦୋଷରୁ ପିତ୍ରୁମୋକ୍ଷ ପାଇଁ ଚାରୋଟି ଉପାୟ ରହିଥିବା କଥା ନାରଦ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇଲେ। ପୁତ୍ର ଅବିଛିନ୍ନ ଭାବରେ ଅନ୍ନଦାନ ଦେବ। ଦ୍ବିତୀୟଟି ହେଲା ପୁତ୍ର ଯଦି ବ୍ରହ୍ମଜ୍ଞାନ ସାଧନା କରିବ । ତ୍ରୁତୀୟଟି ହେଲା ଧାରା ତୀର୍ଥ କରିବା ଅର୍ଥାତ୍ ଶେଷ ଜୀବନ ପର୍ୟ୍ଯନ୍ତ ତୀର୍ଥାଟନ କରିବା । ଚତୁର୍ଥଟି ପୁତ୍ର ଯଦି ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞ କରିପାରେ । ଏହି ଚାରୋଟି ମଧ୍ଯରୁ ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କ ପକ୍ଷରେ
ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଗ୍ରହଣଯୋଗ୍ୟ ହେଲା । ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞ ପାଇଁ ଏକଲକ୍ଷ ରାଜାଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରାଯିବ । ଶତ୍ରୁ ମିତ୍ର ସମସ୍ତ ରାଜା ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞରେ ଉପସ୍ଥିତ ରହିବେ । ଏ ସମସ୍ତ ବିଚାର ବିମର୍ଶ ମଧ୍ଯରେ ପାଣ୍ଡବ ତଥା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କର ପରମ ଶତୃ ଜରାସନ୍ଧ ହିଁ ଭୟର କାରଣ ହେଲା । ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଦ୍ବାରକାରୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଡକାଇ ସମସ୍ଯା ସଂପର୍କରେ ଆଲୋଚନା କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଜରାସନ୍ଧକୁ ବଧ କରିବା ପାଇଁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଦ୍ବିତୀୟ ପାଣ୍ଡବ ଭୀମକୁ ନିୟୋଜିତ କଲେ । ଜରାସନ୍ଧ ବଧ ପରେ ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞର ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କ ଆଦେଶରେ ପାଣ୍ଡବ ଚାରିଭାଇ ସ୍ବର୍ଗ, ମର୍ତ୍ତ୍ଯ ଓ ପାତାଳର ରାଜାମାନଙ୍କୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଗଲେ। ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞ ଷୋଳଦିନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ। ଏହି ଷୋଳଦିନ ଅବିଛିନ୍ନ ଭାବରେ ଅନ୍ନଦାନ, ବସ୍ତ୍ରଦାନ, ଧନରତ୍ନ ଦାନ ଓ ଯଜ୍ଞ କୁଣ୍ଡରେ ଘୃତଦାନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବ ।
ଅର୍ଜୁନ ପାତାଳପୁରରେ ପ୍ରବେଶ କରି ବାସୁକୀ ରାଜାଙ୍କୁ ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞର ନିମନ୍ତ୍ରଣ ଜଣାଇଲେ। ବାସୁକୀ ପୃଥିବୀକୁ ମସ୍ତକରେ ଧାରଣ କରିଥିବାରୁ ଯଜ୍ଞରେ ଯୋଗ ଦେବାକୁ ନିଜର ଅକ୍ଷମତା ପ୍ରକାଶ କଲେ। ଏକଥା ଶୁଣିଲା ପରେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ନିଜର ଧନୁରେ ପ୍ରୁଥିବୀକୁ ଧାରଣ କରିପାରିବେ ବୋଲି କହନ୍ତେ ବାସୁକୀ ପୃଥିବୀକୁ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କ ଧନୁହୁଳ ଉପରେ ରଖିଲେ । ବାସୁକୀଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ନିଜର ଧନୁରେ ପୃଥିବୀକୁ ଧାରଣ କରି ପାତାଳପୁରରେ ରହିଲେ। ବାସୁକୀ ନିଜର ଅନିନ୍ଦ୍ୟ ସୁନ୍ଦରୀ ଅଲିଅଳି କନ୍ଯା ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀକୁ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କ ସେବାରେ ନିୟୋଜିତ କରି ଯୁଧିଷ୍ଠିରଙ୍କ ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞରେ ଯୋଗ ଦେବାକୁ ଆସିଲେ। ଇତ୍ଯବସରରେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଓ ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀର ପ୍ରେମ ସଂଗଠିତ ହୋଇ ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀ ଗର୍ଭବତୀ ହେଲା। ବାସୁକୀ ରାଜଯଜ୍ଞ ସାରି ମର୍ତ୍ତ୍ଯରୁ ଫେରିଲେ। ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀ ଓ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କ ପ୍ରେମ ସଂପର୍କ ଜାଣି କନ୍ଯାକୁ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ପାତାଳପୁରରେ କିଛି ଦିନ ଅବସ୍ଥାନ କରିବା ପରେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଇନ୍ଦ୍ରପ୍ରସ୍ଥ ଆସିବାକୁ ମନସ୍ଥ କଲେ । ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତି ଗର୍ଭବତୀ ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀ ପାଇଁ ଦୁର୍ବିସହ ବୋଲି ଜାଣି ରାଜପ୍ରାସାଦର ଏକ ବୃକ୍ଷକୁ ନିଜର ଉପସ୍ଥିତି ବୋଲି ମନେ କରିବାକୁ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ପତ୍ନୀକୁ ପ୍ରବୋଧନା ଦେଲେ । ସେହି ବୃକ୍ଷ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ବୃକ୍ଷ ନାମରେ ପରିଚିତ। ପରିଶେଷରେ ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀଠାରୁ ବିଦାୟ ନେଇ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ମର୍ତ୍ତ୍ଯପୁରରେ ପହଞ୍ଚିଲେ।
ଜ୍ଯେଷ୍ଠମାସ କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ ଚତୁର୍ଥୀ ତିଥିରେ ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀର ଗର୍ଭସଂଚାର ହୋଇଥିଲା । କୁମ୍ଭସଂକ୍ରାନ୍ତି ପାଂଚଦିନ ଫାଲଗୁନ ମାସ
କୃଷ୍ଣପକ୍ଷ ଚତୁର୍ଥୀ ତିଥି ରବିବାର ଦିନ ଦଶ ଦଣ୍ଡ ହସ୍ତା ନକ୍ଷତ୍ରରେ ପୁତ୍ର ଜନ୍ମ ହେଲା ।
ମାତା ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀ ନାଗକୁଳର ଏବଂ ପିତା ତ୍ରୁତୀୟ ପାଣ୍ଡବ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ । ଉଭୟଙ୍କ ନାମ ସମିଶ୍ରଣରେ ପୁତ୍ରର ନାମ ନାଗାର୍ଜୁନ ରଖାଗଲା। ଦିନକୁ ଦିନ ପୁତ୍ରର ତେଜ ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ମହାକ୍ରମଶାଳୀ କିଶୋର ପୁତ୍ର ଅସୀମ ଶକ୍ତିର ଅଧିକାରୀ ହୋଇ ନାଗକୂଳରେ ଆତଙ୍କ ସ୍ରୁଷ୍ଟି କଲା । ଏକଦା ତକ୍ଷକ ନାଗର ପୁତ୍ର ବାତାବଳୀ ନାଗାର୍ଜୁନଙ୍କୁ ପିତାଙ୍କ ସଂପର୍କରେ ପ୍ରଶ୍ନ କଲେ । ଏହି ପ୍ରଶ୍ନରେ ଅପମାନିତ ହୋଇ ନାଗାର୍ଜ୍ଜୁନ ମା'ଙ୍କ ନିକଟକୁ ଆସି ପିତାଙ୍କ ପରିଚୟ, ବାସସ୍ଥାନ ଇତ୍ୟାଦି ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଲା । ମା'ଙ୍କଠାରୁ ସମସ୍ତ ବିଷୟ ଅବଗତ ହୋଇ ପିତାଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରିବା ପାଇଁ ଜିଦ୍ ଧରିଲା। ମାତାଙ୍କଠାରୁ ଆଶୀର୍ବାଦ ଓ ବିଦାୟ ନେଇ ମର୍ତ୍ତ୍ଯଲୋକକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଲା ।
ଅନ୍ବେଷଣରେ ମର୍ତ୍ତ୍ଯଲୋକରେ ବୁଲୁ ବୁଲୁ କାଶୀନଦୀ ତୀରରେ ପହଞ୍ଚିଲା । ନଦୀପାର ହେବାକଥା ଚିନ୍ତାକରି ନଦୀର କୂଳେ କୂଳେ ଯାଉ ଯାଉ ଏକ ଅନୁପମ ଉଦ୍ଯାନ ଦେଖିଲା । ସେ ଉଦ୍ଯାନର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟ ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ । ମଳୟର ପବନ ଅନବରତ ପ୍ରବାହିତ । ନାନାଜାତିର ସୁଗନ୍ଧ ପୁଷ୍ପ, ଝରଣା, ବନ୍ଯ ଜୀବଜନ୍ତୁ ରହିଛନ୍ତି । ଇନ୍ଦ୍ରଙ୍କର ପ୍ରମୋଦ ଉଦ୍ଯାନ ନନ୍ଦନକାନନ ଅପେକ୍ଷା ଏହା ଅତ୍ଯନ୍ତ ଆକର୍ଷଣୀୟ। ଏହି ଉଦ୍ଯାନ 'ହର ଉଦ୍ଯାନ'
ନାମରେ ପରିଚିତ । ଏହି ଉଦ୍ଯାନର ପୂର୍ବ ଦ୍ବାରରେ ଦ୍ବାରପାଳ ଆଦିତ୍ୟ, ଦକ୍ଷିଣ ଦ୍ବାରର ଦ୍ବାରପାଳ ଗଣେଶ, ଉତ୍ତର ଦ୍ବାରର ଦ୍ବାରପାଳ ଚଣ୍ଡପ୍ରଚଣ୍ଡ ଓ ପଶ୍ଚିମ ଦ୍ବାରର ଦ୍ବାରପାଳ ଜୟନ୍ତିକ ଅଜୟନ୍ତିକ । ଉଦ୍ଯାନ ମଧ୍ଯରେ ବହୁ ମୁନିଋଷି ଧ୍ଯାନମଗ୍ନ।
ନାଗାର୍ଜ୍ଜୁନ ଉଦ୍ଯାନର ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟରେ ଅଭିଭୂତ ହୋଇ ସେଠାରେ ରହିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲା । ଦକ୍ଷିଣ ଦ୍ବାରର ଦ୍ବାରପାଳ ଗଣେଶଙ୍କୁ ନିଜର ମନର ଅଭିଳାଷ ଜଣାଇବାରୁ ଗଣେଶ ମନା କରିବା ସଂଗେ ସଂଗେ କେବଳ ଦେବ ଦେବ ମହାଦେବ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ କଲେ ଓ ଏହି ଉଦ୍ଯାନରେ ବାସ କରିହୁଏ ବୋଲି କହିଲେ।
ମହାଦେବଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରିବାକୁ ନାଗାର୍ଜୁନ କଠୋର ତପସ୍ୟାରେ ବସିଲା । ନଦୀର ବାଲିରେ ଏକ ବାଲୁକା ଲିଂଗ ସ୍ଥାପନ ପୂର୍ବକ ଅଜପା ରୁଦ୍ରବ୍ରହ୍ମ ମନ୍ତ୍ର ଜପକଲା । କେବଳ ତୁଳସୀପତ୍ର ରକ୍ଷଣ କରି ତପସ୍ୟାରତ ହେଲା । ଏହି ତପସ୍ୟାରେ ରୁଦ୍ର ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇ ନାଗାର୍ଜୁନ ସମ୍ମୁଖରେ ଆବିର୍ଭାବ ହେଲେ ଏବଂ ବର ଯାଚିଲେ । ନାଗାର୍ଜୁନ ତ୍ରିପୁର ବିଜୟୀ ବର ସହିତ ପାଶୁପାତ ଶର, ତ୍ରିଶୂଳ ଖଟ୍ବାଂଗ, ଅମୋହ ମୁଦି, ନାଗଫାଶ ଇତ୍ୟାଦି ଅସ୍ତ୍ର ଲାଭ କଲା। ରୁଦ୍ର ନାଗାର୍ଜୁନଙ୍କୁ ପୁତ୍ର ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରି ମହାକାଳ ନାରାଚ ମଧ୍ଯ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ନାଗାର୍ଜୁନ ରୁଦ୍ରଙ୍କ ସହ ମା' ପାର୍ବତୀଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କଲା । ପାର୍ବତୀ ପୁତ୍ର ବୋଲି ସମ୍ବୋଧନ କରି ତ୍ରିଜୀବୀବର ଓ ଅମୋହ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କଲେ । ହର ଉଦ୍ଯାନରେ ରହିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବାକୁ ସ୍ବାମୀଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ। ଶିବ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ପ୍ରିୟ ପୁତ୍ର ହେବାରୁ ଗଣେଶ ପରଶୁ ଓ ଅମ୍ରୁତାକ୍ଷଶର, କାର୍ତ୍ତିକେୟ, ସୂର୍ଯ୍ୟ ବ୍ରତ ଶର ଓ ହେମଗଦା ବାରାହୀ ଦେବୀ ଅଗ୍ନି ନାରାଚ ଓ ମହାକାଳ ବାଣ ପ୍ରଦାନ କଲେ । ଏହି ସମସ୍ତ ଅସ୍ତ୍ର ଲାଭ କରି ନାଗାର୍ଜୁନ ମା' ପାର୍ବତୀଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶରେ ହର ଉଦ୍ଯାନରେ ଥିବା ଶିବଙ୍କର ଅତିପ୍ରିୟ ଗଣ୍ଡାର ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ଦାଯିତ୍ବ ଗ୍ରହଣ କଲା ।
ଦିନେ ରାଜା ଯୁଧିଷ୍ଠିର ବରୁଣାବନ୍ତରେ ଥିବାବେଳେ ନାରଦ ଉପସ୍ଥିତ ହେଲେ। ନାରଦଙ୍କୁ ଦେଖି ଯୁଧିଷ୍ଠିର ପିତା ପଣ୍ଡୁଙ୍କ ସଂପର୍କରେ ପଚାରିଲେ। ନାରଦ ଅତ୍ଯନ୍ତ ବିଷର୍ଣ୍ଣ ବଦନରେ କହିଲେ ଯେ ଅଦ୍ଯାବଧି ପଣ୍ଡୁଙ୍କୁ ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ପ୍ରାପ୍ତି ହୋଇନାହିଁ । ଯମରାଜା ସିଂହାସନର ତ୍ରୁତୀୟ ପାହାଚ ତଳେ ଛିଡା ହୋଇଥିବା ପଣ୍ଡୁ ରାଜସ୍ବୀୟ ଯଜ୍ଞ ପରେ ୨ୟ ପାହାଚକୁ ଉଠିଛନ୍ତି । ବ୍ରହ୍ମଲୋକକୁ ଯିବାକୁ ଆହୁରି ଗୋଟିଏ ପାହାଚ ବାକି ଅଛି । ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଏକଥା ଶୁଣି ମର୍ମାହତ ହେଲେ । ନାରଦ ସାନ୍ତ୍ବନା ପ୍ରଦାନ କରି କହିଲେ ଯେ ତୁମେ ରାଜସ୍ବ ଯଜ୍ଞ କରିଛ ସତ କିନ୍ତୁ ପିତ୍ରୁଶ୍ରାଦ୍ଧ କରି ନାହଁ । ଏଣୁ ତୁମର ପିତା ବ୍ରହ୍ମଲୋକର ଏକ ପାହାଚ ତଳେ ଦଣ୍ଡାୟମାନ । ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଏକଥା ଶୁଣି ନିଜର ଭାଇମାନଙ୍କୁ ଡାକିଲେ ଏବଂ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ନିମିତ୍ତ ଶୀଘ୍ର ଆୟୋଜନ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଲେ । ଏହି ଶ୍ରାଦ୍ଧ ନିମିତ୍ତ ଗଣ୍ଡୀ ମାଂସର ଆବଶ୍ଯକତା ସଂପର୍କରେ ଜଣାଇବାରୁ ଅର୍ଜୁନ ଗଂଡା ମାଂସ ଅନ୍ବେଷଣରେ ବାହାରିଲେ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଭାଇମାନେ ଶ୍ରାଦ୍ଧ ଉପକରଣ ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ଲାଗିପଡିଲେ । ଅର୍ଜୁନ ବହୁ ଜଂଗଲ ବୁଲି ମଧ୍ଯ ଗଣ୍ଡାର ସନ୍ଧାନ ପାଇଲେ ନାହିଁ । ନବଦିନ ନବରାତ୍ର ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଯିବା ସତ୍ବେ ଗଣ୍ଡାର ପତ୍ତା ମିଳୁନାହିଁ ।
ବିଷର୍ଣ୍ଣମତି ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଅସ୍କନ୍ଦ ପର୍ବତରେ ଗଣ୍ଡା ଅନ୍ବେଷଣରେ ବୁଲୁ ବୁଲୁ ନାରଦଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ ପାଇଲେ ଏବଂ ନିଜର ଅସହାୟତା ପ୍ରକାଶ କଲେ । ନାରଦ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କ କଥାଶୁଣି ରୁଦ୍ର ପର୍ବତ ତଳେ ହର ଉଦ୍ଯାନରେ ଗୋଟିଏ ଗଣ୍ଡା ଥିବାର ସନ୍ଧାନ ଦେଲେ । ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ନାରଦଙ୍କ କଥାନୁସାରେ ହର ଉଦ୍ଯାନରେ ପହଞ୍ଚି ଗଣ୍ଡାର ଅନୁସନ୍ଧାନ କଲେ ।
କିଛି ସମୟ ପରେ ନାନା ରତ୍ନଭରଣ ଯୁକ୍ତ ହୋଇ ଗଣ୍ଡା ଜଳପାନ କରିବାକୁ ଝରଣା ନିକଟକୁ ଆସିଲା। ଜଳପାନ ଶେଷକରି ଫେରିଲା ବେଳକୁ ଲତା ଗହଳରେ ଲୁଚି ରହିଥିବା କିରାତ ବେଶି ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଶର ନିକ୍ଷେପ କଲେ। ଶରଘାତରେ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ଶବ୍ଦ କରି ଗଣ୍ଡା ମ୍ରୁତ୍ୟୁ ବରଣ କଲା । ସେହିଦିନ ନାଗାର୍ଜୁନର ସ୍ବନକ୍ଷେତ୍ର ବନ୍ଦାପନା ଦିବସ ପଡିଥିବାରୁ ସେ ମା'ଙ୍କ ନିକଟକୁ ପାତାଳପୁର ଗମନ କରିଥିଲା । ବନ୍ଦାପନା ସମୟରେ ନାନା ଅଶୁଭ ଶକୁନ ଦେଖି ଶୀଘ୍ର ନିଜ ଉଦ୍ଯାନକୁ ପ୍ରତ୍ଯାବର୍ତ୍ତନ କରିବାକୁ ବ୍ଯଗ୍ର ହେଲା । ଉଦ୍ଯାନରେ ଗଣ୍ଡା ବଧକରି ଗଣ୍ଡାର ରକ୍ଷକକୁ ଅପେକ୍ଷା କରି ରହିଥିଲେ । ଗଣ୍ଡା ଦେହରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ରତ୍ନ ଅଳଙ୍କାରକୁ ରକ୍ଷକକୁ ପ୍ରଦାନ କରି ମ୍ରୁତ ଗଣ୍ଡାକୁ ପିତୃପିତୃଶ୍ରାଦ୍ଧାର୍ଥେ ଘେନି ଯିବା ପାଇଁ ଅପେକ୍ଷା କରିଥିଲେ । ନାଗାର୍ଜୁନ ଉଦ୍ଯାନରେ ପହଞ୍ଚି ଦେଖେ ତ ରୁଦ୍ରଙ୍କ ପ୍ରିୟ ଗଣ୍ଡା ଶରଘାତରେ ମ୍ରୁତ୍ୟୁ ବରଣ କରିଅଛି । ଏହା ଦେଖି ନାଗାର୍ଜୁନଙ୍କ କ୍ରୋଧ ଚରମ ସୀମାରେ ପହଞ୍ଚିଲା । କ୍ରୋଧରେ ଜର୍ଜରିତ ହୋଇ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ, ଯକ୍ଷ, ରାକ୍ଷାସ, କିନ୍ନର ଯେ କେହି ଗଣ୍ଡାକୁ ବଧ କରିଥାନ୍ତୁ ନା କାହିଁକି ସେ ତାଙ୍କୁ ଜୀବନରେ ଛାଡିବ ନାହିଁ ବୋଲି ପ୍ରତିଜ୍ଞା କଲା । ଏହି ସମୟରେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଲତା ଗହଳରୁ ବାହାରି ନିଜେ ଗଣ୍ଡା ବଧକାରୀ ବୋଲି ସ୍ବୀକାର କଲେ । ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କୁ ଗଣ୍ଡାର ହତ୍ଯାକାରୀ ବୋଲି ଜାଣି ନାଗାର୍ଜୁନର କ୍ରୋଧ ଦ୍ବିଗୁଣିତ ହୋଇପଡିଲା । ଚକ୍ଷୁ ଆରକ୍ତ ବର୍ଣ୍ଣ, ମୁଖ ବିବର୍ଣ୍ଣ ଏବଂ କ୍ରୋଧ ଜର୍ଜରିତ ଶରୀରରେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କୁ ମାରିବା ପାଇଁ ଶର ନିକ୍ଷେପ କଲା। ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ପ୍ରତି ଅସ୍ତ୍ର ପ୍ରେରଣ କରି ଯୁଦ୍ଧ କଲେ । ତିନିଦିନ ପର୍ୟ୍ଯନ୍ତ ଏ ଯୁଦ୍ଧ ଚାଲିଲା । ଯୁଦ୍ଧରେ କେହି କାହାକୁ ପରାସ୍ତ କରିପାରିଲେ ନାହିଁ । ନାଗାର୍ଜୁନ ଶେଷରେ ଶିବଙ୍କ ଠାରୁ ପ୍ରାପ୍ତ ମହାକାଳ ନନାରାକୁ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ଉଦ୍ଦେଶ୍ଯରେ ପ୍ରେରଣ କଲା । ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ମହାକାଳ ନାରାଚ ଅସ୍ତ୍ରରେ ପରାସ୍ତ ହେଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ଶରୀର ଦୁଇଖଣ୍ଡ ହୋଇଗଲା । ନାଗାର୍ଜୁନ ଅର୍ଜ୍ଜୁନର ରକ୍ତକୁ ଚିତାରେ ଗ୍ରହଣ କରି ଅର୍ଜ୍ଜୁନର ଧନୁ ଓ କିରୀଟ ଧରି ମା' ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀଙ୍କ ନିକଟକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଲେ । ମା'ଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚି ସମସ୍ତ ବିଷୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିବା ସହିତ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କ ଧନୁ ଓ କିରୀଟିକୁ ଦେଖାଗଲା । ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀ ଧନୁ କିରୀଟିକୁ ଦେଖି ଏହା ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କ ବୋଲି ଜାଣିଲେ । ରାଜପ୍ରାସାଦରେ ଥିବା ଅର୍ଜୁନବୃକ୍ଷ ମଧ୍ଯ ଝାଉଁଳି ଯାଇଥିବା ଦ୍ରୁଶ୍ଯ ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀଙ୍କ କ୍ରନ୍ଦନକୁ ଦ୍ବିଗୁଣିତ କରିଦେଲା । ପୁତ୍ରକୁ ଧିକ୍କାର କରିବା ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ଶୋକାକୁଳ ମା' ଓ ପୁଅ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କ ମୃତ ଦେହ ନିକଟକୁ ଆସିଲେ। ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ମୃତ ପିଣ୍ଡକୁ ଧରି ପତ୍ନୀ ସନ୍ଧ୍ଯାବାଳୀ ପ୍ରାଣବଳୀ ଦେବାକୁ ସ୍ଥିର କଲେ ।
ନାରଦ ଶ୍ରୀ କ୍ରୁଷ୍ନଙ୍କୁ ବଳରାମଙ୍କୁ ନାଗାର୍ଜୁନ ଦ୍ବାରା ଅର୍ଜୁନ ମୃତ୍ଯୁବରଣ କରିଥିବା କଥା ଜଣାଇଦେଲେ । ଏହି ଖବର ଶୁଣି କ୍ରୋଧାନ୍ବିତ ବଳରାମ ଓ ଶ୍ରୀ କ୍ରୁଷ୍ନ ଯାଦବ ଦଳ ସୈନ୍ଯସାମନ୍ତ ଓ ଯୁଧିଷ୍ଠିର ଇତ୍ୟାଦି ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କୁ ଧରି ହର ଉଦ୍ଯାନରେ ପହଞ୍ଚିଲେ । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ନାଗାର୍ଜୁନଙ୍କ ସହିତ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଗଲା । ଯୁଦ୍ଧ ଭୀଷଣରୁ ଭୀଷଣତର ହୁଅନ୍ତେ ନାରଦ କପିଳାସକୁ ଯାଇ ଶିବଙ୍କୁ ମଧ୍ଯ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ସମ୍ବାଦ ଜଣାଇଦେଲେ । ପ୍ରିୟ ପୁତ୍ର ନାଗାର୍ଜୁନ ସହ କୃଷ୍ଣ ବଳରାମଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧ କରିବା କଥା ଶୁଣି ଅନୁଚର ବର୍ଗଙ୍କ ସହ ଶିବ ଯୁଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପହଞ୍ଚିଲେ। ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରଚଣ୍ଡରୁ ପ୍ରଚଣ୍ଡତ୍ତର ହେବାକୁ ଲାଗିଲା। ସ୍ବର୍ଗ ମର୍ତ୍ତ୍ଯ, ପାତାଳ ପ୍ରକମ୍ପିତ ହେଲା । ଏ ସମସ୍ତ ଦ୍ବନ୍ଦର ସୂତ୍ରଧର ନାରଦ ପ୍ରମାଦ ଗଣିଲେ । ସଙ୍ଗେ ସଙ୍ଗେ ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ଯାଇ ପିତାମହ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ ପରିସ୍ଥିତି ସଂପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଇଲେ । ବ୍ରହ୍ମା ତତ୍ କ୍ଷଣାତ୍ ଯୁଦ୍ଧ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପହଞ୍ଚିଲେ । ଯୁଦ୍ଧରୁ କ୍ଷାନ୍ତ ହେବାକୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଓ ବଳରାମଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ। ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ଜୀବନ ହିଁ ତାଙ୍କର ଏକମାତ୍ର କାମ୍ୟ ବୋଲି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କୁ କହିଲେ । ଶିବଙ୍କୁ କ୍ରୋଧ ଶାନ୍ତ କରିବାକୁ ବ୍ରହ୍ମା ମଧ୍ଯ ଅନୁରୋଧ କଲେ। ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଅନୁରୋଧରେ ସମସ୍ତେ କ୍ରୋଧ ଶାନ୍ତ କରନ୍ତେ ସେ ଯମରାଜାଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କଲେ । ଯମରାଜା ମାତୃ ଅଭିଶାପ ଗ୍ରସ୍ଥ ଗଳିତ କୁଷ୍ଠ ବ୍ଯାଧି କ୍ରାନ୍ତ ଶରୀରରେ ଉପସ୍ଥିତ ହେଲେ ।
ମା' ଛାୟାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଅଭିଶାପ ପାଇ ରୋଗଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ଯ ଏହି ଅଭିଶାପରୁ ମୁକ୍ତ ହେବାର ଉପାୟ କହିଥିଲେ । କୌଣସି ଏକ ସମୟରେ ବ୍ରହ୍ମା ବିଷ୍ଣୁ ଏବଂ ଶିବଙ୍କ ଏକତ୍ର ଦର୍ଶନ କଲେ ଏବଂ ଶିବ ପ୍ରୀତ ହୋଇ ବର ଦେଲେ ବ୍ଯାଧିମୁକ୍ତ ହୋଇପାରିବେ ବୋଲି ଛାୟା କହିଥିଲେ । ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଅନୁରୋଧରେ ଯମରାଜା ଅର୍ଜୁନଙ୍କୁ ସଂଜୀବନୀ ମନ୍ତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରିବାରୁ ଶିବ ପ୍ରୀତ ହୋଇ ଯମରାଜାଙ୍କୁ କୁଷ୍ଠ ବ୍ଯାଧିରୁ ମୁକ୍ତ କଲେ । ପଣ୍ଡୁ ରାଜାଙ୍କ ପାଇଁ ଯମ ଏହିଭଳି ଏକ ଦୁର୍ଲ୍ଲଭ ଦର୍ଶନ କରିବାର ସୁଯୋଗ ପାଇଥିବାରୁ ପଣ୍ଡୁଙ୍କୁ ବ୍ରହ୍ମଲୋକକୁ ଯିବାକୁ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ କଲେ । ପଣ୍ଡୁଙ୍କର ବ୍ରହ୍ମଲୋକ ପ୍ରାପ୍ତି ହେଲା । ଯାଦବ ଆଉ ପାଣ୍ଡବ କୂଳ ଆନନ୍ଦିତ ହେଲେ । ପିତୃଶ୍ରାଦ୍ଧ ର ମଧ୍ଯ ଆବଶ୍ଯକତା ରହିଲା ନାହିଁ । ଏଣୁ ଯମ ମୃତ ସଂଜୀବନୀ ମନ୍ତ୍ର ଦ୍ବାରା ମୃତ ଗଣ୍ଡାକୁ ମଧ୍ଯ ଜୀବନ ପ୍ରଦାନ କଲେ ।
ଏ ସମସ୍ତ ଆନନ୍ଦ ମଧ୍ଯରେ ପୁଣି ଏକ ବିଷାଦର ଛାୟା ଘୋଟିଗଲା , ଅର୍ଜୁନ ଏକ କିଶୋର ବାଳକ ଦ୍ବାରା ପରାସ୍ତ ହୋଇ ମ୍ରୁତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିବା କଥା ଜାଣିବାପରେ ନିଜକୁ ଧିକ୍ କାର କରିବା ସହିତ ଆତ୍ମହତ୍ଯା କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଜ୍ଞା କଲେ । ପୃଥିବୀରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବ୍ଯତୀତ ଅନ୍ୟ କାହାଦ୍ବାରା ସେ ପରାସ୍ତ ହେବେ ନାହିଁ ବୋଲି ତାଙ୍କର ଦ୍ରୁଢ ଧାରଣା ଥିଲା । ଏହି ଅଂହକାର ଦୂରୀଭୂତ କରିବା ପାଇଁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ନାଗାର୍ଜୁନ ରୂପରେ ଅର୍ଜ୍ଜୁନଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲେ ବୋଲି ପ୍ରବୋଧନା ଦେଲେ । କିନ୍ତୁ ଅର୍ଜୁନ ଏହି ପ୍ରବୋଧନାରେ ଶାନ୍ତ ନ ହେବାରୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ନାଗାର୍ଜୁନ ରୂପରେ ସମସ୍ତଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଆବିର୍ଭାବ ହୋଇଥିଲେ । ଅର୍ଜୁନ ନିଜ ପୁତ୍ରଠାରେ ସଖା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଏବଂ ସଖା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଠାରେ ପୁତ୍ର ନାଗାର୍ଜୁନକୁ ଦେଖି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ଯ ହେବା ସଂଗେ ସଂଗେ ନିଜକୁ ଧନ୍ଯ ମଣିଲେ । ପିତା ପୁତ୍ର ଆନନ୍ଦରେ ପରସ୍ପରକୁ କୋଳାଗ୍ରତ କଲେ । ସ୍ବର୍ଗରୁ ଦେବତାମାନେ ନାଗାର୍ଜୁନ ଉପରେ ପୁଷ୍ପବ୍ରୁଷ୍ଟି କଲେ । ଏହି ଏୈଶ୍ବର୍ଯ୍ଯ ଲୀଳାର ସ୍ମାରକୀ ହେଉଛି ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ନାଗାର୍ଜୁନ ବେଶ ।
ନାଗାର୍ଜୁନ ଓ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ଯୁଦ୍ଧ ଶେଷରେ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ମ୍ରୁତ ପିଣ୍ଡ ଗୋଟିଏ ଦିନ ପଡି ରହିଥିଲା । ଏହା ମଧ୍ଯରେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବଳରାମ ଓ ଶିବଙ୍କର ଯୁଦ୍ଧ, ବ୍ରହ୍ମା ଏବଂ ଯମରାଜାଙ୍କ ଆଗମନ ହୋଇଛି। ଗୋଟିଏ ଦିନର ଗୋଟିଏ ତିଥି ଅତିକ୍ରାନ୍ତ ହୋଇଗଲେ ମ୍ରୁତ ସଂଜୀବନୀ ମନ୍ତ୍ର କାର୍ଯ୍ୟ କରିନଥାଏ । ଏଣୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସୂର୍ଯ୍ୟଦେବଙ୍କୁ ଅନ୍ୟ ଏକ ତିଥିକୁ ସଂକ୍ରମଣ ନ କରିବା ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ ଅର୍ଥାତ୍ ଗୋଟିଏ ତିଥି ସୂର୍ଯ୍ଯଦେବ ଦୁଇଦିନ ଭୋଗ କଲେ । ନିଜର ପୁତ୍ର ଯମର ଅଭିଶାପ ମୋଚନ ସମୟ ଉପସ୍ଥିତ ଜାଣି ସୂର୍ଯ୍ଯଦେବ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ଅନୁରୋଧ ରକ୍ଷା କରିଥିଲେ। କାର୍ତ୍ତିକମାସ ଶୁକ୍ଳପକ୍ଷ ଏକାଦଶୀ ତିଥିଠାରୁ ନାଗାର୍ଜୁନ ଏବଂ ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ମଧ୍ଯରେ ଯୁଦ୍ଧ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଅର୍ଜୁନଙ୍କ ପୁନର୍ଜନ୍ମ ମଳ ତିଥିରେ ହେଲା ଏଣୁ ଏହାର ସ୍ମାରକୀ ସ୍ବରୂପ ଯେଉଁ ବର୍ଷ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସ ଏକାଦଶୀଠାରୁ ପୂର୍ଣ୍ଣମୀ ମଧ୍ଯରେ ମଳ ତିଥି ଭୋଗ ହୁଏ ସେହିବର୍ଷ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ନାଗାର୍ଜୁନ ବେଶରେ ଭୂଷିତ କରାଯାଇଥାଏ ।
# শ্রীজগনাথের # নাগরজুনা হলেন ভগবান কৃষ্ণ ishশ্বরিয়া লিলার স্মৃতিস্তম্ভ। দ্বাপর আমলে, শ্রীকৃষ্ণ তাঁর মৃত পুত্র পাঁচপুত্রকে যমপুর থেকে শ্রীকৃষ্ণের স্ত্রীর কাছে গুরুদক্ষীণ হিসাবে ফিরিয়ে আনার প্রতিশ্রুতি দিয়েছিলেন। এ জন্য শ্রীকৃষ্ণ যমপুরে গিয়ে সন্দিপানির পাঁচ পুত্রের রাজার কাছে ভিক্ষা করলেন। যামপুরে তাঁর সফরকালে তিনি তাঁর প্রিয় বন্ধু পাণ্ডবদের প্রয়াত বাবা পান্ডুকে দেখার সুযোগ পেয়েছিলেন। পাণ্ডু দেহ ছেড়ে চলে যাওয়ার দীর্ঘ দেড় বছর কেটে গেছে, কিন্তু তিনি ব্রহ্মের লোকদের কাছে পৌঁছতে পারেননি তবে যমরাজের সিংহাসনের অধীনে দাঁড়িয়ে আছেন। এই দেখে ভগবান কৃষ্ণ ইয়ামারাজকে পান্ডুর বিষয়ে জিজ্ঞাসা করলেন। ইয়ামরাজের উত্তরের রাজ্যে পান্ডুর জীবিত অবস্থায় পাণ্ডুর জীবনের সময়ে (হরিণের রূপে খেলতে গিয়ে) বনে ব্রহ্মদের হত্যা করার অভিযোগ উঠল। ভগবান কৃষ্ণ সন্দিপানির জীবন তাঁর পাঁচ পুত্রকে দেওয়া হয়েছিল
দ্বারকায় ফিরে তিনি বড়রামকে, যামপুরে যা দেখেছিলেন এবং পান্ডু রাজার দুর্দশার কথা বললেন, বড় ভাই বলেছিলেন। তিনি তাঁর ভাই বলরাম নারদকে ডেকে ইন্দ্রা পাথরের রাজা যুধিষ্ঠিরকে পাণ্ডুর বার্তা প্রেরণ ও এর জন্য প্রায়শ্চিত্ত করার নির্দেশ দিয়েছিলেন। কৃষ্ণ বলরামের নির্দেশে নারদ ইন্দ্রপ্রস্থে গিয়ে পিতাকে জানালেন। পিতার দুর্দশার কথা শুনে রাজা যুধিষ্ঠির শোক করেছিলেন এবং নিজেকে নিন্দা করেছিলেন।
তিনি নারদকে তার বাবার মৃত্যুর প্রায়শ্চিত্ত করার উপায় ভাবতে বলেছিলেন। নারদ যুধিষ্ঠির তাকে জানিয়েছিলেন যে তার পিতাকে গণহত্যার দোষ থেকে বাঁচানোর চারটি উপায় ছিল। পুত্র নিরবচ্ছিন্ন খাবার দেবে। দ্বিতীয়টি ছিল পুত্র যদি ধর্মতত্ত্ব অনুশীলন করে। তৃতীয়টি হজযাত্রা করা, অর্থাৎ জীবনের শেষ দিকে তীর্থযাত্রা করা। যদি চতুর্থ পুত্র রাজকীয় ত্যাগ করতে পারে। এই চারজনের মধ্যে যুধিষ্ঠির পক্ষে আছেন
রাজস্ব উত্সর্গ তুলনামূলকভাবে গ্রহণযোগ্য ছিল। রাজকীয় ত্যাগের জন্য এক লক্ষ রাজাকে আমন্ত্রণ জানানো হবে। বাদশাহ্র সমস্ত শত্রুরা রাজত্যাগে উপস্থিত থাকবে। এই সমস্ত বিচারের মধ্যেই পাণ্ডব এবং শ্রীকৃষ্ণের সর্বশ্রেষ্ঠ শত্রু জরাসন্ধ ভয় সৃষ্টি করেছিল। রাজা যুধিষ্ঠির এই বিষয় নিয়ে আলোচনার জন্য দ্বাররক্ষক থেকে ভগবান কৃষ্ণকে ডেকেছিলেন, এবং শ্রীকৃষ্ণ জরাসন্ধকে বধ করার জন্য দ্বিতীয় পাণ্ডব ভীমকে নিযুক্ত করেছিলেন। জরাসন্ধের মৃত্যুর পরে রাজকীয় ত্যাগের প্রস্তুতি শুরু হয়েছিল। রাজা যুধিষ্ঠিরের নির্দেশে পাণ্ডবরা চার ভাইকে স্বর্গ, পৃথিবী ও নরকের রাজাদের আমন্ত্রণ জানাতে গেলেন। রাজকীয় কোরবানি ষোলতম দিনে অনুষ্ঠিত হবে। ষোড়শ দিনে একত্রে খাবার, পোশাক, অনুদান এবং বলি উত্সর্গ করা হবে।
অর্জুন পাটালপুরে প্রবেশ করলেন এবং বসুকি রাজাকে রাজত্যাগের জন্য আমন্ত্রণ করেছিলেন। মাথা দিয়ে পৃথিবী coveredেকে দেওয়ায় বসুকি ত্যাগে অংশ নিতে অপারগতা প্রকাশ করেছিলেন। এই কথা শুনে বসুকি পৃথিবীটি অর্জুনের ধনুকের উপরে রেখে বললেন যে অর্জুন ধনুকের সাহায্যে পৃথিবীকে ধারণ করতে পারে। বসুকির অনুপস্থিতিতে, অর্জুন, পৃথিবীকে তাঁর ধনুতে ধারণ করে, পাটালপুরে থাকতেন। বসুকি তাঁর অনবদ্য সুন্দর কন্যা আলীকে অর্জুনের সন্ধ্যায় সেবায় জড়িয়ে যুধিষ্ঠিরের রাজত্যাগে যোগ দিতে এসেছিলেন। এরই মধ্যে অর্জুনা ও সন্ধ্যাবালির প্রেমের অনুষ্ঠানের আয়োজন করা হয়েছিল এবং সন্ধ্যাবালী গর্ভবতী হয়েছিলেন। রাজকীয় বলিদানের পর মৃতদের মধ্য থেকে বাসুকি ফিরে এলেন। সন্ধ্যায় এবং অর্জুন এবং অর্জুনের মধ্যে প্রেমের সম্পর্ক জেনে তিনি মেয়েটিকে অর্জুনকে দিয়েছিলেন। পটলপুরে কয়েক দিন থাকার পরে অর্জুন ইন্দ্রপ্রস্থে আসার সিদ্ধান্ত নিলেন। গর্ভবতী সন্ধ্যায় অর্জুনের অনুপস্থিতি দুর্ভাগ্যজনক জেনে, অর্জুন তাঁর স্ত্রীকে প্রাসাদের একটি গাছকে তার উপস্থিতি হিসাবে বিবেচনা করার জন্য অনুরোধ করেছিলেন। সেই গাছটি অর্জুন গাছ নামে পরিচিত। অবশেষে সন্ধ্যায় অর্জুনকে ছেড়ে অর্জুন মার্তিয়াপুরে পৌঁছে গেলেন।
প্রথম মাসে কৃষ্ণপক্ষের চতুর্থ দিনে তাঁর গর্ভপাত হয়েছিল। কুম্ভটি পাঁচ দিনের ফাল্গুন মাস
রবিবার কৃষ্ণপক্ষের চতুর্থ দিন দশ আদেশের নক্ষত্রমণ্ডলে এক পুত্রের জন্ম হয়েছিল।
তাঁর মা, সন্ধ্যাবালি নাগকুলা এবং তাঁর পিতা পাণ্ডব অর্জুন তৃতীয় ছিলেন। এই দু'জনের সংমিশ্রনে নাম রাখা হয়েছিল নাগরজুন। দিনের পর দিন, ছেলের গতি বৃদ্ধি পেয়েছিল এবং শক্তিশালী কিশোরের পুত্র অসীম শক্তির অধিকারী হয়ে সর্পের তীরে আতঙ্ক সৃষ্টি করেছিল। তক্ষক নগরের ছেলে বাতাভালি নাগরজুনা একবার তাঁর বাবার সম্পর্কে জানতে চাইলেন। প্রশ্নে লাঞ্ছিত হয়ে নাগার্জুনা তার মায়ের কাছে এসে তাঁর বাবার পরিচয়, বাসভবন ইত্যাদি সম্পর্কে জানতে চেয়েছিলেন। মায়ের কাছ থেকে সব কিছু সম্পর্কে অবগত হয়ে সে তার বাবার সাথে দেখা করার জন্য জোর দিয়েছিল। তাঁর মায়ের কাছ থেকে দোয়া ও বিদায় নিয়ে তিনি ইন্তেকাল করলেন।
মৃতদের সন্ধানে বুলু বুলু কাশিন নদীর তীরে পৌঁছেছিল। নদী পার হওয়ার কথা ভেবে তিনি নদীর তীরে একটি অনন্য উদ্যান দেখতে পেলেন। সেই উদ্যানের সৌন্দর্য অবর্ণনীয়। মালয় বাতাস ধারাবাহিকভাবে প্রবাহিত হচ্ছে। প্রজাতির সুগন্ধযুক্ত ফুল, ঝর্ণা এবং বন্যজীব রয়েছে। নন্দনকাননের চেয়ে ইন্দ্রের বিনোদন পার্কটি আরও আকর্ষণীয়। এই বাগানটি 'হার গার্ডেন'।
পরিচিত উদ্যানের পূর্ব গেটের দ্বাররক্ষী আদিত্য, দক্ষিণ গেটের দ্বাররক্ষী গণেশ, উত্তর দ্বারের দ্বাররক্ষী চন্দপ্রচাঁদ এবং পশ্চিম দ্বারের দ্বাররক্ষক জয়ন্তিক অজয়ন্তিক। অনেক agesষি বাগানে ধ্যান করছেন।
নাগরজুন বাগানের সৌন্দর্য দেখে অভিভূত হয়ে সেখানে থাকার ইচ্ছা প্রকাশ করেছিলেন। দক্ষিণ গেটের দ্বাররক্ষী গণেশের কাছে তাঁর ইচ্ছা প্রকাশ করতে দিতে গণেশ অস্বীকার করেছিলেন, তবে কেবল দেব দেব মহাদেব সন্তুষ্ট হয়ে অনুমতি দিয়েছিলেন এবং বলেছিলেন যে বাগানটি বসতি স্থাপন করতে পারে।
নাগরজুন মহাদেবকে সন্তুষ্ট করতে তপস্যা করে বসেছিলেন। অজপা রুদ্রব্রহ্ম নদীর বালিতে বালু লিঙ্গ রেখে মন্ত্র জপ করলেন। কেবল তুলসী পাতা সংরক্ষণ ও তপস্যা করা হয়েছিল। এই তপস্যাতে সন্তুষ্ট হয়ে রুদ্র নাগরজুনার সামনে উপস্থিত হয়ে বরকে জিজ্ঞাসা করলেন। নাগরজুন ত্রিপুরার বিজয়ী বরের সাথে গবাদি পশু, ত্রিশুল খাতবাং, আমোহ মুদি এবং নাগফ্যাশের মতো অস্ত্র অর্জন করেছিলেন। রুদ্র নাগরজুনকে পুত্র বলে সম্বোধন করেছিলেন এবং তাঁকে মহাকাল নারচও দিয়েছিলেন। নাগরজুন রুদ্রের সাথে মা পার্বতীর সাথে দেখা করলেন। পার্বতীর পুত্র হিসাবে সম্বোধন করে তিনি ত্রিজিব্বর এবং আমোহকে শক্তি দিয়েছিলেন। হার তার স্বামীকে অনুরোধ করলেন তাকে বাগানে থাকতে দিন। শিব পার্বতীর প্রিয় পুত্র হিসাবে, গণেশ পারশু এবং অমৃতাক্ষর, কার্তিক্য, সূর্য ব্রাত শার এবং হেমগদা বড়হি দেবী অগ্নি নারচ এবং মহাকাল তীর ছুঁড়েছিলেন। এই সমস্ত অস্ত্র পেয়ে, নাগরজুন মা পার্বতীর পরিচালনায় হরি হরিয়ায় শিবের প্রিয় গন্ডা রক্ষণাবেক্ষণের ভার গ্রহণ করেছিলেন।
একদিন রাজা যুধিষ্ঠির যখন বরুণবন্তে ছিলেন, তখন নারদ উপস্থিত হলেন। নারদকে দেখে যুধিষ্ঠিরের বাবা পান্ডুর কথা জিজ্ঞাসা করলেন। নারদ অত্যন্ত দুঃখের সুরে বলেছিলেন যে আজ পর্যন্ত পান্ডু ব্রহ্মলোকের দ্বারা অর্জিত হয়নি। যমরাজ সিংহাসনের তৃতীয় ধাপের অধীনে দাঁড়িয়ে পান্ডু রাজকীয় বলির পরে দ্বিতীয় ধাপে উঠেছিলেন। ব্রহ্মলোক যেতে আরও একটি ধাপ আছে। এই শুনে যুধিষ্ঠির হতবাক হয়ে গেলেন। নারদ সান্ত্বনা পেয়েছিলেন এবং বলেছিলেন যে সত্য যে আপনি রাজস্ব উত্সর্গ করেছিলেন কিন্তু পিতৃপুরুষের প্রতি শ্রদ্ধা নিবেদন করেন নি। তো তোর বাবা দাঁড়িয়ে আছেন ব্রহ্মলোকের পাদদেশে। এই কথা শুনে যুধিষ্ঠির তাঁর ভাইদের ডেকে তাদের যত তাড়াতাড়ি সম্ভব একটি জানাজার আয়োজন করার আদেশ দিলেন। অর্জুন মাংসের সন্ধানে বেরিয়ে গেলেন এবং অন্যান্য ভাইরা শোকের সরঞ্জাম প্রস্তুত করতে জড়িত হয়েছিলেন। অর্জুন বনের মধ্যে ঘুরে বেড়াল এবং গন্ডাকে খুঁজে পেল না। নতুন বছরের প্রাক্কালে অতিবাহিত হওয়া সত্ত্বেও গানার হদিস প্রকাশ করা হয়নি।
অর্জুন আস্কান্দা পর্বতমালার গন্ডার সন্ধানে বুলু বুলু নারাদের সাথে সাক্ষাত করেছিলেন এবং অসহায়ত্ব প্রকাশ করেছিলেন। নারদ অর্জুনের কথা শুনে বুঝতে পেরেছিলেন যে রুদ্র পর্বতের নীচে হর হারায়ণে গন্ডার রয়েছে। অর্জুন নারদের মতে, হার বাগানে এসে গন্ডাকে অন্বেষণ করেছিলেন।
কিছুক্ষণ পরে, তিনি বিভিন্ন রত্ন সহ গ্রান্ড জল পান করতে ঝর্ণায় এসেছিলেন। জল ফিরে এলে লতাতে লুকিয়ে থাকা কিরাত আরও তীর ছুঁড়ে মারল। গান্দা একটি ঘটনাস্থলে একটি উচ্চ শব্দ সঙ্গে মারা যায়। একই দিন, নাগরজুনার বাড়ি বন্দনা দিবস হওয়ায় তিনি পাটলপুরে তাঁর মায়ের কাছে গিয়েছিলেন। বন্দনা চলাকালীন বিভিন্ন কদর্য শকুন দেখে তিনি তাড়াতাড়ি তাঁর বাগানে ফিরে গেলেন। তিনি বাগানে গণ্ডার মেরে গণ্ডার গার্ডের জন্য অপেক্ষা করলেন। গান্ডা তাঁর দেহের সমস্ত রত্ন ও রত্নকে অভিভাবকের হাতে দিয়েছিলেন এবং মৃত গ্রান্ডটিকে পুরুষতন্ত্রের মন্দিরে নিয়ে যাওয়ার জন্য অপেক্ষা করেছিলেন। নাগার্জুন বাগানে এসে পৌঁছে দেখলেন যে রুদ্রের প্রিয় গন্ডা পড়ন্ত অবস্থায় মারা গিয়েছিলেন। এই দেখে নাগরজুনার ক্রোধ চূড়ান্ত পর্যায়ে পৌঁছে গেল। ক্ষুব্ধ হয়ে ব্রহ্মা শপথ করেছিলেন যে বিষ্ণু, যক্ষ, রাক্ষস, কিন্নর যে গান্ডকে হত্যা করেছেন বা না মেরে তাকে হত্যা করবে। এই মুহুর্তে, অর্জুন দ্রাক্ষালতা থেকে বের হয়ে এসেছিলেন এবং নিজেই হত্যাকারী বলে স্বীকার করেছিলেন। অর্জুন গন্ডার হত্যাকারী জানতে পেরে নাগরজুনার ক্রোধ দ্বিগুণ হয়। তিনি লাল চোখ, ফ্যাকাশে মুখ এবং রাগান্বিত শরীর নিয়ে অর্জুনকে গুলি করেছিলেন। অর্জুন অস্ত্র পাঠিয়ে যুদ্ধ করলেন। যুদ্ধটি তিন দিন স্থায়ী হয়েছিল। কেউ কাউকে যুদ্ধে পরাজিত করতে সক্ষম হয় নি। নাগরজুনা শেষ পর্যন্ত মহাকর নানরাকে শিব থেকে অর্জুনে প্রেরণ করেছিলেন। অর্জুন মহাকাল নারচ অস্ত্র দ্বারা পরাজিত হয়েছিল এবং তার দেহ দুটি টুকরো টুকরো হয়ে গিয়েছিল। নাগার্জুন তাঁর চিতায় অর্জুনের রক্ত নিয়েছিলেন এবং অর্জুনের ধনুক এবং মুকুটটি তাঁর মা সন্ধ্যাবালির কাছে নিয়ে গেলেন। মায়ের কাছে পৌঁছে তিনি সব কিছু বুঝিয়ে বললেন অর্জুনের ধনুক এবং মুকুট। সন্ধ্যায়, যখন তিনি ধনুকের মুকুটটি দেখেন, তিনি জানতেন যে এটি অর্জুনের to প্রাসাদের অর্জুন গাছও সন্ধ্যার কান্নায় দ্বিগুণ হয়ে গেল। ছেলের শোকের সাথে সাথেই শোকাহত মা ও ছেলে অর্জুন মৃতদেহের কাছে যান। অর্জুনের মৃতদেহ ধরে তাঁর স্ত্রী সন্ধ্যায় নিজের জীবন উৎসর্গ করার সিদ্ধান্ত নেন।
নারদ মিঃ কৃষ্ণকে জানিয়েছিলেন যে বলরামকে নাগরজুন হত্যা করেছিলেন এবং অর্জুন মারা গিয়েছিলেন। এই সংবাদ শুনে, ক্ষুব্ধ বলরাম ও শ্রী কৃষ্ণ যাদব সেনাবাহিনীর পাণ্ডব এবং যুধিষ্ঠিরকে ধরে হর উদ্যানে পৌঁছেছিলেন। তাত্ক্ষণিকভাবে নাগরজুনের সাথে যুদ্ধ শুরু হয়েছিল। যুদ্ধ তীব্র হওয়ার সাথে সাথে নারদ কপিলাসে গিয়ে শিবকে যুদ্ধের কথা জানালেন। কৃষ্ণ বলরামের প্রিয় পুত্র নাগরজুনের সাথে যুদ্ধের কথা শুনে শিব তাঁর সহপাঠীদের নিয়ে যুদ্ধের ময়দানে পৌঁছেছিলেন। যুদ্ধ তীব্রতর হয়। স্বর্গ নশ্বর, পাতাল কাঁপছে। এই সমস্ত বিভ্রান্তির উত্স ছিল নরদা। ব্রহ্মলোক তত্ক্ষণাত্ গিয়ে তাঁর দাদু ব্রহ্মাকে পরিস্থিতি সম্পর্কে অবহিত করলেন। ব্রহ্মা সঙ্গে সঙ্গে যুদ্ধের ময়দানে পৌঁছে গেলেন। শ্রী কৃষ্ণ এবং বলরামকে যুদ্ধ বন্ধ করতে বলা হয়েছিল। শ্রীকৃষ্ণ ব্রহ্মকে বলেছিলেন যে অর্জুনের জীবনই তাঁর একমাত্র আকাঙ্ক্ষা। ব্রহ্মাও শিবকে তাঁর ক্রোধ শান্ত করার অনুরোধ করেছিলেন। ব্রহ্মার অনুরোধে সকলেই শান্ত হইলে তিনি যমরাজের স্মরণ করিলেন। যমরাজের মা অভিশপ্ত কুষ্ঠরোগী শরীরে হাজির হন।
তিনি মার্কিন জোটের সমর্থনে বক্তব্য রেখেছিলেন, তবে বলেছিলেন যে কিছুটা স্বাধীনতা বজায় রাখা জরুরি ছিল। এক পর্যায়ে, ব্রহ্মা বিষ্ণু এবং শিবকে এক সাথে দেখতে গিয়েছিলেন এবং শিব সন্তুষ্ট হন এবং বরকে একটি ছায়া দিয়েছিলেন, তিনি বলেছিলেন। ব্রহ্মার অনুরোধে শিব যমরাজ অর্জুনকে সঞ্জীবনী মন্ত্রটি দিয়ে সন্তুষ্ট হন এবং কুষ্ঠরোগ থেকে যমরাজকে মুক্তি দেন। পান্ডু রাজার পক্ষে, ইয়ামকে এমন বিরল দর্শন দেখার সুযোগ হয়েছিল, পান্ডুকে ব্রহ্মলোক যেতে দেওয়া হয়েছিল। পান্ডুর ব্রহ্মলোক প্রাপ্ত হয়েছিল। জ্যাকব এবং পাণ্ডবরা আনন্দিত হয়েছিল। পিতৃতন্ত্রের আর দরকার ছিল না। তাই ইয়াম মৃত সানজিণী মন্ত্র দ্বারা মৃত গন্ডাকেও জীবন দান করেছিলেন।
এই সমস্ত আনন্দের মাঝে আবারও শোকের ছায়া ডুবে গেল, যখন অর্জুন জানতে পারল যে তিনি একটি কিশোরের কাছে পরাজিত হয়ে মারা গেছেন এবং আত্মহত্যা করেছেন এবং আত্মহত্যা করেছেন। তাঁর দৃ strong় বিশ্বাস ছিল যে ভগবান কৃষ্ণকে বাদ দিয়ে তিনি পৃথিবীর কারও কাছে পরাজিত হবেন না। এই অহংকার দূরীকরণের জন্য, শ্রীকৃষ্ণ নাগরজুন আকারে অর্জুনকে পরাজিত করেছিলেন। কিন্তু অর্জুন এই বক্তৃতাটিতে শান্ত হন নি এবং ভগবান কৃষ্ণ নাগরজুনের রূপে সবার সামনে হাজির হয়েছিলেন। অর্জুন বিস্মিত হওয়ার সাথে সাথে তাঁর পুত্র শ্রীকৃষ্ণকে এবং তাঁর পুত্র নাগর্জনকে তাঁর পুত্র শ্রীকৃষ্ণের মধ্যে দেখে অবাক হয়ে গিয়েছিলেন। বাবা-ছেলে একে অপরকে সুখে জড়িয়ে ধরল।
Post a Comment